Deze week voerde ik met 26 kinderen en hun ouders adviesgesprekken. Elk jaar is het weer bijzonder om met kinderen te praten over hun ontwikkeling en de spannende volgende stap in hun nog jonge leven: op weg naar de middelbare school. In het nieuws wordt er van alles over geschreven. Het advies komt te vroeg, ouders voeren de druk te hoog op, leerlingen zouden te veel afstromen.

Jarenlang gebruikte ik twee oud-klasgenoten als voorbeeld om te duiden dat groep 8 niet het eindstation is. De een kreeg mavo-advies, ging daarna naar de havo en maakte twee rechtenstudies af. De ander startte op het vwo, wisselde van opleiding en werd schilder. Met andere woorden: alles is nog mogelijk als je op de middelbare zit. Totdat vorig jaar iemand tegen mij zei dat ik met dat verhaal precies het denken bevestigde waar ik eigenlijk vanaf wilde. En die spiegel zette mij tot nadenken.

Want wanneer ben je succesvol?

Ik denk dat de vraag stellen eenvoudiger is dan het antwoord geven. Maar laat ik het toch weer met twee voorbeelden proberen:

Je bent succesvol als je goed bent in wat je doet en daar energie uit haalt. Of dat nou schilder is, leerkracht, advocaat of financieel analist.

Je bent succesvol als je, in de momenten dat je echt invloed kunt uitoefenen op je eigen leven, dit dusdanig doet dat het bijdraagt aan je eigen geluk. Je hebt niet alles in de hand, maar als je de mogelijkheid krijgt om je leven vorm te geven zoals jij dat wilt dan moet je die met twee handen aanpakken.

Bij de uitzending van OP1 woensdag 12 februari was Amy van der Ham te gast. Zij schreef een boek over het vmbo-imago en het najagen van je dromen. In de uitzending maakt ze duidelijk dat het vmbo niet gelijk staat aan minder kansen. Ze geeft  aan dat ze daar wel degelijk op haar plek was binnen ons onderwijssysteem. Dat je vooral moet kijken naar de manier waarop je leert en van daaruit kunt ontdekken waar je goed in bent en wat je wilt bereiken.

Wat een mooi uitgangspunt is dat voor docenten. Help de leerlingen bij dit proces en zorg dat ze ook daadwerkelijk invloed kunnen en willen uitoefenen op hun eigen ontwikkeling en in zichzelf geloven. En ouders zijn onmisbaar in de steun die ze daarin kunnen geven.

Laten we stoppen met het gebruik van termen als opstromen, afstromen, hoogopgeleid en laagopgeleid.

Mijn twee oud-klasgenoten hebben allebei een baan waar ze goed in zijn, vrienden om zich heen, een mooi huis en een prachtgezin. Dát noem ik succesvol.