“Dekker wil experiment met regelvrije scholen. Staatssecretaris Sander Dekker van Onderwijs wil een experiment starten met regelvrije scholen. ‘Als je goede scholen hebt durf ik het wel aan om te zeggen: we doen het zonder de inspectie, we doen het zonder Den Haag, maar dan wat mij betreft ook zonder de cao’. Dekker deed zijn uitspraken in een debat over excellent onderwijs, georganiseerd door het NCRV-programma Altijd Wat.
Hij reageerde tijdens de bijeenkomst in De Rode Hoed in Amsterdam op de kritiek van aanwezige docenten dat het onderwijs dreigt te bezwijken onder de regeldruk uit Den Haag. Dekker: ‘U zegt, geef ons de ruimte? Ik wil die ruimte graag bieden.’ Volgens Dekker wordt de regeldruk wel vaak overdreven. Er is veel meer vrijheid dan vaak wordt gedacht, bijvoorbeeld over de onderwijstijden. Die zijn volgens Dekker niet in de wet of in de cao vastgelegd. ‘Als de school vindt dat je om tien uur moet beginnen in plaats van half negen, dan zou ik zeggen: doe het.’ “
Al jaren vindt rond maart dezelfde discussie plaats: waarom moet er nou alweer geloot worden om een plek te krijgen op de middelbare school? En waarom duurt dat proces zo lang? Kan het niet anders, beter, sneller?
Op de eerste vraag is eenvoudig antwoord te geven. Een school kan niet het ene jaar 100 brugklassers aannemen en het jaar erop 300. Dat zou namelijk betekenen dat er lokalen moeten worden bijgebouwd, leerkrachten aangenomen en dat verandert de gehele schoolorganisatie. Als het jaar erop weer minder leerlingen worden aangemeld staan er lokalen leeg en moeten diezelfde leerkrachten ontslagen worden. Er is dus beperkt plek en daar zullen ouders en kinderen altijd mee te maken houden.
Kan het niet anders? Jazeker. Dit jaar is het de schoolbesturen in Zuid-Kennemerland gelukt een nieuwe lotingsprocedure vast te stellen. Kinderen en ouders geven een top vijf op in geval van vmbo-t, havo en vwo. En een top twee bij een praktijkonderwijs- of vmbo-b advies. Vervolgens komen alle scholen bij elkaar om te zorgen dat er zoveel mogelijk kinderen op hun nummer één keuze worden ingedeeld, vervolgens nummer twee etc. Indien er teveel aanmeldingen zijn wordt er geloot, vindt er een tweede ronde plaats en dat gaat net zo lang door tot elk kind een plek heeft.
Is dit beter? Sneller? In elk geval krijgen alle kinderen op dezelfde dag te horen op welke school ze zijn aangemeld. Er is dus geen sprake meer van een periode van enkele weken waarin kinderen en ouders opnieuw een keuze maken en moeten afwachten of dit gelukt is, om vervolgens in het ergste geval weer uitgeloot te worden. Sneller is het dus zeker.
Of het beter is? Je kunt vaststellen dat het fijn is dat elk kind dezelfde dag te horen krijgt naar welke school hij kan gaan. En dat de periode van onzekerheid voor het grootste deel is weggenomen. Daarnaast is het nu nog belangrijker dat kinderen en ouders zich breed oriënteren. Kijk niet naar één school, maar ga naar zoveel mogelijk scholen zodat je goed kunt vergelijken. Dat geven we in groep acht al jaren aan, maar nu is het noodzakelijk omdat er anders geen top twee of top vijf kan worden gegeven. Geen tunnelvisie maar de horizon verbreden, ook beter dus.
Er blijven nadelen bestaan. Je zou het liefst willen dat elk kind naar de school van eerste keuze kan gaan. Helaas is dit organisatorisch onmogelijk. Natuurlijk, scholen verschillen van elkaar. De ene school profileert zich vooral op creatief gebied, de ander op techniek of sport. Maar er is één ding dat de scholen in onze regio gemeen hebben: de kwaliteit is overal voldoende tot goed. Afgelopen jaar waren er vrijwel geen scholen met een onvoldoende beoordeling. We zouden dus voor een deel kunnen spreken van een luxe-probleem. In grote delen van Nederland gaan alle kinderen naar dezelfde school, omdat dat nu eenmaal de enige school in de buurt is. Wij mogen en kunnen kiezen. Dat heeft blijkbaar voor- en nadelen maar ik denk dat met dit systeem de voordelen het grootst zijn.
Het blijft lastig. Iedereen wil het beste voor zijn kind, en terecht. Ik heb ervaren dat de kinderen die bij ons zijn uitgeloot het prima naar hun zin hebben gehad op de middelbare. Op welke school dan ook. Er zijn veel meer factoren van belang voor het slagen van de schoolperiode, denk maar aan klasgenoten, leerkrachten, mentoren en vooral de eigen wil tot succes.
Kan het beter? Ik denk dat er nog een slag te slaan is op digitaal gebied. Dat versnelt het proces en scheelt een hoop werk. Daarnaast kun je dan de meest gunstige loting berekenen, in plaats van uit te gaan van zoveel mogelijk nummers één. En misschien zou je nog meer rekening moeten houden met de plaats van de school in de buurt. Maar dat is weer een nieuwe discussie: wat moet een grotere rol spelen, de wens van het kind, ouder of de afstand tot de school? Daarnaast is het afwachten wat de nieuwe verplichte centrale Eindtoets betekent voor dit systeem. Iets waar goed over wordt nagedacht. We zullen het vanzelf gaan ervaren binnenkort.
Tenslotte hoop ik dat er in de toekomst op meer scholen gebruik wordt gemaakt van echte brugklassen. Een periode waarbij je niet op je elfde al wordt ingedeeld en vervolgens met moeite kan omschakelen naar een ander niveau. Maar waar je nog de tijd krijgt te laten zien waar je kwaliteiten liggen en hierop wordt ingespeeld door de school.
Desondanks is er een grote stap gemaakt. Naast een goede regio rondom Passend Onderwijs stel ik ook vast dat er hard wordt gewerkt aan een goede overgang van basisschool naar middelbare school, en dat heeft effect.
Ik ben benieuwd naar jullie mening en ervaringen dit jaar!
Leuke lieve grappige gezellige & eigenwijze groep achters,
Jullie zijn op dit moment lekker aan het gymmen bij meester Niek. Mij is gevraagd een stukje te schrijven voor jullie afscheidsboekje. Hoe is het jaar verlopen? Wat is het verschil tussen begin groep acht en nu? Wat hebben we allemaal meegemaakt?
Ik weet nog goed dat ik, net als de juffen in de andere groepen acht, een beetje schrok aan het begin van het jaar. We gingen voor het eerst in september op kamp en waren veel zelfstandige, eigenwijze en bijdehante kinderen gewend. Nu werden er werden continu vragen gesteld: ‘Wat gaan we doen? En wat daarna? En waarom? En wat als dat niet lukt?’ Het ging maar door. En in de pauze werd er ‘Harry Potter’ en ‘paardje’ gespeeld. Het was even wennen voor ons…
Gelukkig is het allemaal goedgekomen 😉 . Jullie zijn een fijne, enthousiaste groep. Heel veel praten en met elkaar doen. Het liefst altijd alles samen. Jullie hebben hard gewerkt, veel geleerd, zijn gegroeid. Er zijn ruzies geweest, gelukkig maar want dan was er ook weer iets goed te maken. Er waren en zijn liefdes (niet zo veel geloof ik maar daarin zijn jullie dan weer niet zo open). En er is vooral heel veel geschuifeld. Nog nooit heb ik het meegemaakt dat kinderen vroegen: ‘Meester, kunnen we vanmiddag afsluiten met schuifelen?’ Er is gehuild maar nog veel vaker gelachen. En belangrijker: iedereen deed ertoe en deed mee. Het is voor meesters en juffen altijd fijn als dat lukt in een klas.
We hebben een druk jaar gehad. Niet alleen nu met de musical en het maken van het ik-dossier. We hebben veel gedaan: kamp naar Texel, excursie naar het ministerie en de Tweede Kamer, toetsen maken, debatteren, kinderpostzegels, Mad Science, sporttoernooien, Kerstgala, middelbare scholen bezoeken en kiezen, koken, workshop sambaritme, dokter Corrie kijken, klassenfeesten houden, slapen op school en over ruim twee weken is het dan echt klaar met de Ark.
Bedankt voor het gezellige en ook weer voor mij leerzame jaar. Jullie hebben stuk voor stuk allemaal de kwaliteiten om er iets moois van te maken op de middelbare school. Wij hopen als Ark natuurlijk dat we daaraan hebben bijgedragen. Maar onthoud goed dat alles wat je hebt gedaan en is gelukt, echt door jezelf is gelukt. Vaak moet je eerst wat overwinnen, dat is niet erg. Ik wens jullie de komende jaren veel succes en vooral heel veel plezier op de middelbare school. Een spannende tijd waarin je veel over jezelf en de wereld om je heen zult ontdekken. Ik hoop dat jullie af en toe nog eens langskomen op de Ark om ons te vertellen hoe het gaat!
Meester Sjoerd
Zo sloot ik het afgelopen schooljaar af in het afscheidsboekje dat alle kinderen kregen, gemaakt door de klassenouders. Vandaag begint de voorbereiding voor het nieuwe schooljaar.
Na zeven jaar basisschool, waarbij het hele Arkteam hard heeft gewerkt om elk kind zo optimaal mogelijk te laten ontwikkelen, komen de kinderen bij ons om de basisschoolperiode af te sluiten. Een jaar van afscheid dus, maar ook een jaar om elk kind klaar te stomen voor een nieuwe start op de middelbare school. Een jaar met leuke activiteiten zoals kamp en de musical. En ook een intensief jaar om de kinderen zichzelf goed te laten leren kennen: wat zijn hun sterke en zwakke kanten, hoe zet je jezelf neer in een groep, wat willen ze zelf graag leren en ontwikkelen? Een jaar waarin je een sterke band krijgt met een klas. Iedere week, elke dag ben je met elkaar aan het werk, ga je in gesprek, leer je van elkaar, bots je, en bouw je op.
Vanaf vandaag doen we weer ons best ook dit schooljaar net zo bijzonder te maken. En kunnen we hopelijk in juli terugkijken op een mooie tijd op de Ark.
‘Onderwijs is het veld van geloofsijver, beleidsdiscussies als mul zand, modes die komen, schade aanrichten en weer gaan. Maar iedereen weet: het draait eigenlijk om de leraar. Als die een jong mens inspireert, is een wereld gewonnen. Laten we dus de leraar eren, die voor een heel bescheiden loon een heel belangrijke rol speelt in zo veel levens.’
Zo schrijft Philippe Remarque in zijn voorwoord van de zaterdagspecial van de Volkskrant: Leve de leraar. Een speciale bijlage over werken in het onderwijs. In de special zijn verschillende verhalen te lezen over orde houden, werkdruk, zij-instromers, de gezonde school en de leraar in films. De mooiste bijdragen gaan over de herinneringen die gekoesterd worden, onder anderen door Alexander Pechtold, Marianne Vos, Henk Schiffmacher en André Kuipers. Verhalen die vertellen over vertrouwen geven en krijgen, enthousiasmeren, richting geven en inspireren.
Elke leerkracht hoopt het verschil te kunnen maken. Hij heeft voor het vak van onderwijzen gekozen om bij te dragen. Een leerling talenten laten ontdekken die hij nog niet van zichzelf kende, of juist ruimte geven een talent verder te ontwikkelen. Een leerling vertrouwen geven ertoe te doen, ook al denkt zijn omgeving daar soms anders over. Een leerling enthousiast maken om naar school te gaan, ondanks dat het lang niet allemaal leuk en makkelijk is. Een leerling uitdagen te blijven leren, kennis op te doen om verder te komen in het leven. Kortom: een veilige plek bieden waar kinderen kansen krijgen zich te ontwikkelen.
Dat dit niet altijd lukt ligt voor de hand. Het beste onderwijssysteem bestaat niet. Elke leraar is anders, elk kind is anders. Met klassen van 30 kinderen kun je onmogelijk aan de wensen en behoeften van elk individu tegemoet komen. En toch probeer je het iedere dag weer.
Robert Marzano heeft een meta-analyse uitgevoerd op de onderwijsresearch van de laatste 35 jaar. Hij concludeerde dat er 11 factoren zijn die het succes van onderwijs bepalen, te verdelen in drie groepen:
Schoolniveau
Haalbaar en gedegen programma
Uitdagende doelen & effectieve feedback
Betrokkenheid van ouders en gemeenschap
Veilige, ordelijke omgeving
Collegialiteit & professionaliteit
Leraarniveau:
Didactische aanpak
Pedagogisch handelen & klassenmanagement
Sturing & herontwerpen programma
Leerlingniveau:
Thuissituatie
Achtergrondkennis
Motivatie
Hij geeft aan dat 67% van het leereffect bepaald wordt door het vakmanschap van de leraar. Bij Marzano gaat het vooral om leerrendement. Het gaat erom dat duidelijk is dat de leraar ertoe doet.
Ook ik hoop, net als waarschijnlijk de meeste leraren, voor zoveel mogelijk kinderen de rol te kunnen spelen zoals die omschreven staat in de verhalen in de Volskrantspecial. Dat ik samen met mijn collega’s ervoor zorg dat ze sterk en vol vertrouwen de stap kunnen maken naar de middelbare school.
Mooi dat een landelijke krant eens op positieve wijze aandacht geeft aan het onderwijs en in het bijzonder de plek van de mensen die daadwerkelijk het verschil kunnen maken. Het kan altijd beter, en zelfkritiek is een belangrijke voorwaarde voor ontwikkeling. En natuurlijk dragen besturen, directies en andere betrokkenen bij aan voorwaarden die nodig zijn om te kunnen lesgeven. Maar het zal uiteindelijk in de klas moeten gebeuren.
Leve de leraar!
Leereffect van school & leraar
Voor meer informatie over het onderzoek van Marzano, bekijk deze site
