‘Onderwijs is het veld van geloofsijver, beleidsdiscussies als mul zand, modes die komen, schade aanrichten en weer gaan. Maar iedereen weet: het draait eigenlijk om de leraar. Als die een jong mens inspireert, is een wereld gewonnen. Laten we dus de leraar eren, die voor een heel bescheiden loon een heel belangrijke rol speelt in zo veel levens.’
Zo schrijft Philippe Remarque in zijn voorwoord van de zaterdagspecial van de Volkskrant: Leve de leraar. Een speciale bijlage over werken in het onderwijs. In de special zijn verschillende verhalen te lezen over orde houden, werkdruk, zij-instromers, de gezonde school en de leraar in films. De mooiste bijdragen gaan over de herinneringen die gekoesterd worden, onder anderen door Alexander Pechtold, Marianne Vos, Henk Schiffmacher en André Kuipers. Verhalen die vertellen over vertrouwen geven en krijgen, enthousiasmeren, richting geven en inspireren.
Elke leerkracht hoopt het verschil te kunnen maken. Hij heeft voor het vak van onderwijzen gekozen om bij te dragen. Een leerling talenten laten ontdekken die hij nog niet van zichzelf kende, of juist ruimte geven een talent verder te ontwikkelen. Een leerling vertrouwen geven ertoe te doen, ook al denkt zijn omgeving daar soms anders over. Een leerling enthousiast maken om naar school te gaan, ondanks dat het lang niet allemaal leuk en makkelijk is. Een leerling uitdagen te blijven leren, kennis op te doen om verder te komen in het leven. Kortom: een veilige plek bieden waar kinderen kansen krijgen zich te ontwikkelen.
Dat dit niet altijd lukt ligt voor de hand. Het beste onderwijssysteem bestaat niet. Elke leraar is anders, elk kind is anders. Met klassen van 30 kinderen kun je onmogelijk aan de wensen en behoeften van elk individu tegemoet komen. En toch probeer je het iedere dag weer.
Robert Marzano heeft een meta-analyse uitgevoerd op de onderwijsresearch van de laatste 35 jaar. Hij concludeerde dat er 11 factoren zijn die het succes van onderwijs bepalen, te verdelen in drie groepen:
Schoolniveau
- Haalbaar en gedegen programma
- Uitdagende doelen & effectieve feedback
- Betrokkenheid van ouders en gemeenschap
- Veilige, ordelijke omgeving
- Collegialiteit & professionaliteit
Leraarniveau:
- Didactische aanpak
- Pedagogisch handelen & klassenmanagement
- Sturing & herontwerpen programma
Leerlingniveau:
- Thuissituatie
- Achtergrondkennis
- Motivatie
Hij geeft aan dat 67% van het leereffect bepaald wordt door het vakmanschap van de leraar. Bij Marzano gaat het vooral om leerrendement. Het gaat erom dat duidelijk is dat de leraar ertoe doet.
Ook ik hoop, net als waarschijnlijk de meeste leraren, voor zoveel mogelijk kinderen de rol te kunnen spelen zoals die omschreven staat in de verhalen in de Volskrantspecial. Dat ik samen met mijn collega’s ervoor zorg dat ze sterk en vol vertrouwen de stap kunnen maken naar de middelbare school.
Mooi dat een landelijke krant eens op positieve wijze aandacht geeft aan het onderwijs en in het bijzonder de plek van de mensen die daadwerkelijk het verschil kunnen maken. Het kan altijd beter, en zelfkritiek is een belangrijke voorwaarde voor ontwikkeling. En natuurlijk dragen besturen, directies en andere betrokkenen bij aan voorwaarden die nodig zijn om te kunnen lesgeven. Maar het zal uiteindelijk in de klas moeten gebeuren.
Leve de leraar!
Voor meer informatie over het onderzoek van Marzano, bekijk deze site