Vanavond zag ik bij De Wereld Draait Door een item over de Steve Jobs Scholen die sinds 2013 zijn gestart. Maurice de Hond speelde een belangrijke rol bij de totstandkoming van deze scholen en samen met een directeur en twee kinderen legde hij uit hoe er op de school gewerkt wordt.
Al vrij snel betrapte ik mijzelf op een typische onderwijskwaal, kritische vraagtekens zetten en denken: ‘Gaat onze peilingspecialist mij nu vertellen hoe ik goed les moet geven? Ook bij deze gemeenteraadsverkiezingen bleken de peilingen er weer behoorlijk naast te zitten. Zorg eerst eens voor eigen gedegen resultaten voordat je je met andere (lees: mijn) zaken gaat bezighouden!’
Dit denken vanuit wij-zij komt regelmatig voor in het onderwijs. Logisch, want er werken nu eenmaal veel betrokken, bekwame en enthousiaste mensen die vooral behoorlijk eigenwijs zijn in het uitoefenen van hun vak. Lastig, aangezien leerkrachten juist te maken hebben met snelle vernieuwingen, digitale ontwikkelingen en maatschappelijke veranderingen. Daarbij wordt er continu van hen gevraagd mee te gaan met de tijd, zich aan te passen en te ontwikkelen waarbij er ook betere resultaten behaald moeten worden. De steeds mondiger wordende ouders en kinderen, hoge verwachtingen van buitenaf gecombineerd met gedrevenheid en perfectionisme zorgt soms voor botsingen en denken in onmogelijkheden. Stilstand. Dat gebeurt al snel binnen het onderwijs zelf, laat staan wanneer mensen ‘van buitenaf’ zich ermee gaan bemoeien.
En daar liggen nou net de kansen voor de leerkracht. Want ik heb gemerkt dat het heel verfrissend kan zijn wanneer iemand eens met een totaal andere blik zijn ervaringen deelt of mening geeft over het werken op school, de manier waarop er wordt gecommuniceerd, de balans tussen opbrengsten en talentontwikkeling, het kunnen geven en ontvangen van feedback, de slag die te maken valt wat betreft professionalisering. Er zijn er talloze voorbeelden te noemen. Dit hoeft niet ten koste te gaan van dat wat er al is, het kan een waardevolle aanvulling zijn. Eerlijk, ik denk niet dat ik na deze uitzending direct veranderd ben. Die ontwikkeling gaat wel even duren ben ik bang. Maar verbetering begint toch altijd bij jezelf.
En dus ga ik mij de komende tijd verdiepen in de achtergronden van de Steve Jobs School. Wat kan ik eruit halen als aanvulling voor mijn eigen praktijk? Welke voordelen heeft het concept ten opzichte van ons onderwijs? Waar liggen de raakvlakken? En het zal naast het beantwoorden van mijn vragen ongetwijfeld ook vragen oproepen. Hoe zit het met de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen? Zijn er al betrouwbare resultaten op deze korte termijn? Zijn er onderzoeken die weerleggen dat kinderen beter leren /onthouden door te schrijven in plaats van te typen? Hoe zit het met de ‘afleidbaarheid’ van kinderen? En de zone van naaste ontwikkeling waarbij kinderen van elkaar leren doordat de één net iets verder is dan de ander binnen de samenwerking? Kan dat nog als ze zoveel op eigen niveau werken?
Je kunt niet in één keer het hele onderwijs veranderen. Dat zou ook niet gewenst zijn. Net als dat kinderen verschillende leerstijlen, behoeften en (on)mogelijkheden hebben, zo hebben leerkrachten deze ook. Er is geen onderwijsstijl die voor zowel alle kinderen als leerkrachten perfect is. Leren van elkaar kan wel. Mensen die anders denken, die niet altijd volgens bestaande regels en gewoonten acteren hebben in het verleden het verschil gemaakt. Steve Jobs was daar een mooi voorbeeld van. Ik laat mij verrassen.